Giải đáp các câu hỏi thường gặp về dầu khoáng (mineral oil)?

Khi lựa chọn sản phẩm dưỡng da hay trang điểm, mọi người hay truyền tai nhau rằng phải tránh mua các sản phẩm có chứa dầu khoáng (Mineral Oil/Petrolatum/Vaseline/Paraffin Oil) vì thành phần này sẽ làm bít tắc lỗ chân lông, gây ra mụn. Thế nhưng lời đồn gây hoang mang này lại không chính xác. Thực tế nghiên cứu cho thấy Mineral Oil không hề "nguy hiểm" cho làn da chúng ta như vậy.

Dầu khoáng là gì?

Dầu khoáng (mineral oil) còn có tên gọi khác như liquid paraffin, liquid petroleum, paraffin oil, paraffinum liquidum, petrolatum liquid, petroleum oil, white mineral oil và white oil là dung dịch không màu, không mùi, không vị, không tan trong nước có nguồn gốc từ dầu mỏ.

Theo từ điển bách khoa trực tuyến Wikipedia, bản thân cái tên dầu khoáng là không chính xác nhưng nó đang được sử dụng để dán nhãn nhiều loại dầu cụ thể trong suốt vài thế kỷ qua. Các tên khác của nó, cũng không chính xác, bao gồm dầu trắng, paraffin lỏng và xăng lỏng.

Thông thường, dầu khoáng là một dung dịch sản phẩm phụ của quá trình chưng cất dầu mỏ để sản xuất gas và xăng. Dầu khoáng trong trường hợp này là dầu không màu, trong suốt bao gồm chủ yếu là ankan và paraffin tuần hoàn, có mật độ khoảng 0.8 g/cm3. Dầu khoáng có cả ở dạng nhẹ và nặng, và có thể thường được thấy có bán ở trong các cửa hàng dược phẩm.

Có ba dạng tinh chế dầu khoáng cơ bản từ:

- Dầu paraffin, dựa trên n-ankan

- Dầu naphthenic, dựa trên xiclo-ankan

- Dầu aromatic, dựa trên các hydrocarbon thơm (khác biệt so với các dầu cơ bản).

Dầu khoáng có độc tố không?

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) phân loại dầu khoáng chưa được xử lý hoặc xử lý sơ bộ/ nhẹ vào Nhóm 1 chất gây ung thư cho con người; dầu khoáng được tinh chế cao được xếp vào Nhóm 3, có nghĩa là chúng không bị tình nghi là chất gây ung thư nhưng thông tin sẵn có không đủ để phân loại chúng là vô hại.

Dầu khoáng rất bẩn và có thể gây ung thư nếu dùng lâu ngày?

Điều quan trọng nhất bạn cần biết là dầu khoáng dùng trong mỹ phẩm (Cosmetic-grade mineral oil) không giống với những chất được dùng trong công nghiệp ô tô, đường sắt và hàng không (industrial-grade mineral oil). Loại dầu khoáng này được xem là một chất gây ung thư cho con người, theo báo cáo về tác nhân gây ung thư từ National Toxicology Program's Report on Cardinogen. Trong sản phẩm làm đẹp, dầu khoáng được sử dụng là loại đã được tinh chế – loại bỏ các tác nhân gây ung thư như polycyclic aromatic hydrocarbons. Trong một số cộng đồng trên mạng, nhiều người vẫn lo ngại về việc hóa chất này có thể gây những rủi ro cho sức khỏe.

Tuy nhiên, các nghiên cứu không chứng thực lo ngại của họ. Bác sĩ da liễu Mona Gohara, giáo sư Da liễu tại đại học Yale đã nói: 'Tại thời điểm này, thực sự không có dữ liệu nào chứng tỏ dầu khoáng trong mỹ phẩm có khả năng gây ung thư. Nhiều người nghĩ đến chúng khi ở dạng thô, nhưng chúng không phải dạng thô. Quá trình tinh chế đã thay đổi hình dạng và bản chất của chúng'.

FDA cũng đồng ý: 'Dầu khoáng dược dùng trong mỹ phẩm (Cosmetic-grade mineral oil) là sản phẩm được tinh chế kỹ càng. Trong khi đó, Cosmetic Ingredient Review, một ban hội thẩm y khoa và chuyên gia khoa học (bao gồm FDA) vào năm 1986 đã kết luận rằng dầu khoáng an toàn khi sử dụng ở nồng độ 50%. CIR xác nhận lại kết luận này vào năm 2008 "Kết luận của CIR ủng hộ việc sử dụng an toàn dầu khoáng trong mỹ phẩm'.

Nếu nói đến việc "bẩn" thì ngay cả dầu thực vật cũng mang những yếu tố gây hại như vi khuẩn, nấm mốc, kí sinh vật, sâu bọ...Nhưng tất cả các thành phần này đều đã được tinh chế và "làm sạch" trước khi đưa vào mỹ phẩm. Dầu khoáng chỉ có hại khi nó còn ở dạng thô, quá trình tinh chế đã làm thay đổi hình thức và bản chất của nó. Dầu khoáng được dùng trong công nghiệp mỹ phẩm và dược phẩm là loại tinh khiết và sạch nhất. Độ tinh khiết của dầu khoáng trong mỹ phẩm thậm chí còn được FDA Mỹ cũng như các tổ chức quy pháp quốc tế khác chứng nhận. Hiện nay chưa có nghiên cứu nào chứng minh dầu khoáng gây ung thư cả. Nếu dầu khoáng quả thực độc hại thì đã không được các hãng dược phẩm đưa vào trong thành phần các loại thuốc mỡ và dầu trẻ em rồi.

Tuy nhiên bạn cũng nên lựa chọn các hãng mỹ phẩm uy tín và được kiểm định về chất lượng để tránh gặp phải các sản phẩm chứa dầu khoáng chưa được tinh luyện kỹ hoặc dùng nồng độ quá cao. Dầu khoáng thường được cho vào trong Kem nền, Son dưỡng môi, Kem dưỡng ẩm, thuốc mỡ bôi vết thương... thậm chí trong Baby oil nhờ kết cấu nhẹ, không màu, không mùi, giá thành rẻ nhưng khả năng ngăn chặn sự mất nước của da là "thượng thừa", hơn nữa còn có khả năng làm mềm da và hỗ trợ làm lành vết thương. Dầu khoáng ít gây phản ứng dị ứng trên da. Một số nghiên cứu cho thấy dầu khoáng và petrolatum (một hình thức nửa thể rắn (semi-solid) của dầu khoáng, thường được biết đến với cái tên Vaseline) có thể hỗ trợ làm lành vết thương.

Dầu khoáng có gây bít tắc lỗ chân lông?

Một câu hỏi nữa cũng gây nhức nhối, đặc biệt là với các làn da dầu, đó là dầu khoáng có làm tắc nghẽn lỗ chân lông hay không? Trước đây có một số bài báo cho rằng dầu khoáng là thành phần gây mụn, nhưng một số bài viết trên 1996 Journal of the Society of Cosmetic Chemists article và 2005 Journal of Cosmetic Dermatology article đã phản bác quan niệm này.

Mặc dù mang lại cảm giác nhờn dính, dầu khoáng không thể gây tắc nghẽn lỗ chân lông vì kích thước phân tử quả lớn để có thể xâm nhập vào lỗ chân lông. Thay vào đó, dầu khoáng nằm lại trên bề mặt da, không gây mụn – mặc dù vậy, do tính nhờn dính, đây không phải là thành phần lý tưởng với da dầu vì chúng có thể gây cảm giác nặng nề, nhờn bí, cũng như gương mặt bóng loáng kém thẩm mỹ. Chúng có thể làm cho da không tiếp xúc được với không khí trong một chừng mực nào đó, nhưng không gây ngạt thở cho da bạn. Nếu da bạn không "thở được" và bị break out, đó là do bạn không tẩy trang và rửa mặt kỹ mà thôi.

Điều quan trọng nhất bạn cần chú ý là phải làm sạch da mặt nếu sử dụng mỹ phẩm trang điểm, khi lỗ chân lông bị bít do mỹ phẩm, tế bào chết, chất bẩn, mụn sẽ hình thành do bã nhờn bị bít & vi khuẩn gây viêm nhiễm. Nên thực hiện tẩy trang sạch sẽ và tẩy tế bào chết định kỳ để chất bẩn, mụn không có cơ hội phát triển và sinh sôi.

Dầu khoáng gây kích ứng, làm lão hóa da?

Mỹ phẩm chứa dầu khoáng và chất dầu có nguồn gốc từ dầu hỏa được xem là an toàn nhất, hầu hết chúng được xác định là những chất giữ ẩm không kích ứng. (Nguồn: Cosmetics &Toiletries, January 2001, pages 79; Cosmetics Dermatology, September 2000, pages 44-46). Thậm chí, dầu khoáng còn được xem là có khả năng làm lành vết thương (Nguồn: Cosmetics & Toiletries, February 1998, pages 33–40). Petrolatum và dầu khoáng – được xem là tiêu chuẩn vàng trong việc dưỡng ẩm cho da. Hai thành phần này nằm trong top những thành phần giúp giảm lượng nước tự nhiên thoát khỏi bề mặt da vì chúng bảo vệ hàng rào tự nhiên của da – theo bác sĩ Mona Gohara.

Dầu khoáng được xem là thành phần ít có khả năng gây kích ứng cho da so với các loại dầu thực vật như dầu dừa, dầu jojoba, dầu argan. Ngoài ra có nhiều phản hồi từ người dùng sản phẩm kem nền có chứa dầu khoáng rằng, sau khi tẩy trang lớp kem nền, các nốt mụn đang sưng đỏ của họ có xu hướng xẹp xuống và khô lại nhanh hơn. Ngoài ra dầu khoáng được sử dụng trong dầu tẩy trang có nhũ hóa còn giúp làm sạch da hơn và không gây mụn như dùng dầu thiên nhiên thông thường (dầu dừa, dầu oliu) Do đó, loại dầu tẩy trang này được cho là phù hợp với mọi loại da, kể cả da nhạy cảm.

Theo bác sĩ Molly Wanner, bác sĩ da liễu tại Massachusetts General Hospital và người hướng dẫn tại Harvard Medical School cũng đã nói 'Có nhiều nghiên cứu, nhưng đối với chất giữ ẩm có nguồn gốc thực vật và không có nguồn gốc thực vật, không có nghiên cứu nào nói rằng loại này ưu việt hơn hẳn loại kia'.

Dầu khoáng không cung cấp dưỡng chất gì cho da cả?

Cái này thì đúng. Mineral oil hoạt động như 1 lớp khóa ẩm, vậy thôi, nó giữ cho da bạn ngưng bị oxi hóa hay bị mất nước vì môi trường bên ngoài.

Thế tại sao nó vẫn xuất hiện trong các sản phẩm mỹ phẩm?

Tại vì nó không màu, không mùi, rẻ, không oxy hóa, luôn ở thể lỏng và nguy cơ nhiễm độc hay là kích ứng da thấp. Nó không cho dưỡng chất bay hơi và để da không bị tổn thương, oxy hóa hay mất nước do môi trường bên ngoài, có thời gian phục hồi, làm mềm da và hỗ trợ làm lành vết thương.

Dầu khoáng có thể thay thế cho kem dưỡng ẩm hàng ngày?

Mặc dù có tác dụng khóa ẩm, giá thành rẻ, nhưng thực sự thì nó không thể thay thế cho kem dưỡng ẩm hàng ngày vì 03 lý do sau đây:

- Cân bằng độ ẩm: Những lotion có công thức toàn diện gồm nước và các thành phần hút nước cho da như glycerin. Cái này thì mineral oil không làm được

- Cảm giác bóng nhờn: So với các lotion hiện tại có công thức tiên tiến, mineral oil không thể đem đến cảm giác mềm mịn và khô ráo cho da. Bạn sẽ cảm thấy nhờn đầy mặt.

- Những thành phần đặc trị: Kem và lotion có chứa chất chống nắng và những chất trị mụn, trị thâm, trị nám, điều rất cần để chống lão hóa. Cái này sử dụng mineral oil càng không có.

Tác hại của dầu khoáng là gì?

Dùng nhiều da sẽ mất khả năng tiết dầu. Nếu người đổ nhiều mồ hôi nhiều thì sẽ dễ bị viêm da.

Tổng kết

Tóm lại, các thông tin truyền thông sai lệch về dầu khoáng đã sử dụng các phân tích về loại dầu khoáng không tinh khiết nên gây hoang mang cho người dùng. Dầu khoáng, nếu được sử dụng ở dạng tinh khiết và nồng độ phù hợp, sẽ là 1 thành phần dưỡng ẩm an toàn cho da, nhưng sẽ là thành phần không mấy ưng ý đối với da dầu vì cảm giác nhờn bóng.

Và lưu ý nếu da bạn đang thiếu nước và khô thì cần cung cấp nước cho da bằng sản phẩm dưỡng thẩm thấu tốt không nên dùng sản phẩm chứa mineral oil vì mineral oil sẽ khóa điều kiện độ ẩm của da hiện tại, ngăn da bạn hấp thu độ ẩm từ môi trường ngoài và da sẽ duy trì trạng thái khô đó nhé. Sử dụng mineral oil nhiều hơn mức cần thiết sẽ khiến da bạn được cấp nước quá mức. Dẫn đến việc da quen với dầu và mất khả năng tự tiết dầu. Từ đó, bạn phải bôi hoài nếu không muốn da khô nhanh chóng.Lời khuyên của chúng tôi là những bạn da khô lên cẩn thận khi sử dụng mineral oil đậm đặc và nếu đổ mồ hôi nhiều thì cũng không nên xài vì có thể gây viêm da.